พญ.จีรนันท์ วนวรรณนาวิน
สูตินรีแพทย์

โดยปกติสตรีวัยเจริญพันธุ์มักจะมีประสบการณ์ปวดประจำเดือนกันบ้างไม่มากก็น้อย บางคนอาจจะปวดเป็นบางเดือน บางเดือนไม่ปวด หรือรับประทานยาแก้ปวดก็หาย แต่ในรายที่ผิดปกติ จะมีอาการปวดมาก บางครั้งต้องลางาน ปวดจนหน้ามืด เป็นลม
ลักษณะการปวดมีทั้งปวดร้าวไปหลัง ปวดก้นกบ ปวดหน้าขา ปวดร้าวลงทวารหนักขณะเบ่งถ่ายอุจจาระ ซึ่งสัญญาณผิดปกติเหล่านี้ ควรได้รับการตรวจหาสาเหตุ เพราะอาจจะมีโรคที่แฝงมากับอาการปวดประจำเดือน ได้แก่
โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Adenomyosis) มีทั้งที่ไปเจริญที่ตัวมดลูก ทำให้มดลูกมีขนาดโตขึ้น ปวดประจำเดือน เลือดประจำเดือนออกมามาก บางรายเกิดภาวะซีด หรือหน้ามืด เป็นลม
ในรายที่เยื่อบุโพรงมดลูกไปเจริญที่รังไข่จะเรียกว่า ช็อคโกแลตซีสต์ (Chocolate Cyst)
ภาวะแทรกซ้อนของโรคนี้ คือ ท่อนำไข่อุดตัน เกิดภาวะมีบุตรยาก
การรักษา มีทั้งการรักษาโดยใช้ยาและการผ่าตัด ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค
เนื้องอกมดลูก (Myoma Uteri) เป็นโรคที่ต้องคิดถึงในกรณีที่ผู้ป่วยอายุ 30 ปีขึ้นไป ซึ่งมารับการตรวจด้วยอาการปวดประจำเดือนพร้อมกับประจำเดือนมามาก บางครั้งซีดจนเป็นลม มีท้องโตขึ้น พบก้อนในท้อง เป็นต้น
การรักษา นัดตรวจติดตามผล และการรักษาโดยผ่าตัด
การวินิจฉัยแยกโรค
- ตรวจภายใน
- อัลตราซาวด์
- ส่องกล้อง เพื่อการวินิจฉัยและรักษาโรค โดยเฉพาะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ในอุ้งเชิงกราน (Pelvic endometriosis)
หากมีอาการปวดที่รุนแรง อย่านิ่งนอนใจควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อค้นหาสาเหตุและทำการรักษา เพราะโรคที่แฝงมากับอาการปวดประจำเดือนนั้นสามารถจัดการได้