แพทย์หญิง วสวี ศักดินันท์
กุมารเวชศาสตร์โรคต่อมไร้ท่อและเมตะบอลิสม

เป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัย…โรคที่พ่อแม่ไม่ควรมองข้าม

สภาวะที่เด็กโตเร็วกว่าปกติ (Precocious Puberty) พบได้ทั้งในเด็กหญิงและชาย โดยจะพบในเด็กหญิงมากกว่าเด็กชายประมาณ 8-20 เท่า พ่อแม่ผู้ปกครองจำเป็นที่จะต้องหมั่นสังเกตถึงความผิดปกติที่แอบแฝงอยู่ โดยเฉลี่ยเด็กผู้หญิงจะเริ่มเข้าสู่วัยสาวเมื่ออายุประมาณ 8 – 13 ปี ส่วนเด็กผู้ชายจะเริ่มเข้าสู่วัยหนุ่มประมาณอายุ 9-14 ปี ดังนั้น ถ้าเด็กผู้หญิงเริ่มเข้าสู่วัยสาวก่อนอายุ 8 ปี หรือเด็กผู้ชายเริ่มเข้าวัยหนุ่มก่อนอายุ 9 ปี ก็จะถือว่ามีภาวะ เป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัย

ปัจจัยที่ทำให้เด็กเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัย มีหลายสาเหตุ โดยส่วนใหญ่เกิดจาก

กรรมพันธุ์ หากพ่อหรือแม่มีประวัติเข้าสู่วัยหนุ่มสาวเร็ว เช่นพ่อเสียงแตกเร็ว หรือแม่มีประจำเดือนเร็ว ลูกก็มีโอกาสจะเป็นหนุ่มเป็นสาวเร็วได้

สิ่งแวดล้อม เช่น เด็กที่มีน้ำหนักเกินจากการรับประทานอาหารที่มีแคลอรี่สูง พบว่ามีโอกาสเป็นสาวเร็วกว่าปกติได้ ส่วนอาหารหรือผลิตภัณฑ์บางประเภทที่มีฮอร์โมนเพศหญิงเป็นส่วนประกอบ เมื่อได้รับในปริมาณสูงก็พบว่ามีผลต่อการเป็นหนุ่มสาวเร็วเช่นกัน

พยาธิสภาพในสมอง เช่นเนื้องอก, สมองเคยขาดออกซิเจน,การติดเชื้อในสมอง หรือเคยได้รับการฉายรังสี อาจมีการกระตุ้นให้เกิดภาวะเป็นหนุ่มสาวก่อนวัยได้

ไม่มีสาเหตุชัดเจน พบในเด็กผู้หญิงมากกว่าเด็กผู้ชาย

“สัญญาณเตือนว่าลูกของคุณอาจกำลังเป็นโรคเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยเนื่องจากมีฮอร์โมนเพศมากเกินไป”

เด็กชายมีอาการเหล่านี้ก่อนอายุ 9 ปี

เด็กชายมีอัณฑะขนาดใหญ่
เริ่มมีขนบริเวณอวัยวะเพศและรักแร้ หรือกลิ่นตัวร่วมด้วย
มีสิว หน้ามัน เสียงแตก
ส่วนสูงเพิ่มขึ้นเร็วกว่าปกติ

เด็กหญิงมีอาการเหล่านี้ก่อน 8 ปี

ความเปลี่ยนแปลงทางสรีระก่อนวัยอันควร
เด็กหญิงที่มีไตเต้านมขึ้น
เด็กหญิงมีประจำเดือน ตกขาว
เริ่มมีขนบริเวณอวัยวะเพศและรักแร้
สิว หน้ามัน กลิ่นตัว
สะโพกผาย
ส่วนสูงเพิ่มขึ้นเร็วกว่าปกติ

ผลกระทบของภาวะเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัย มีทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ดังนี้

ด้านร่างกาย การที่เด็กเข้าวัยหนุ่มสาวเร็วกว่าปกติ จะทำให้เด็กโตเร็วกว่าเพื่อนในวัยเดียวกัน กระดูกโตเร็วและปิดเร็ว ส่งผลให้ความสูงน้อยกว่าพันธุกรรมสำหรับเด็กหญิงที่มีประจำเดือนแล้วจะมีโอกาสเกิดการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรได้

ด้านจิตใจ สำหรับเด็กหญิง ซึ่งจะมีสรีระร่างกายภายนอกเป็นสาว ในขณะที่จิตใจยังเป็นเด็ก เกิดความไม่สอดคล้องกันระหว่างวุฒิภาวะทางร่างกายและจิตใจ อาจนำไปสู่การล่อลวงได้ง่าย เมื่อเด็กมีรูปร่างที่แตกต่างไปจากเพื่อนวัยเดียวกัน อาจเกิดการล้อเลียน และมีพฤติกรรมแยกตัว กลายเป็นเด็กมีปัญหาได้

“ในเด็กชาย เนื่องจากฮอร์โมนเพศชายสูงกว่าปกติ ส่งผลให้มีพฤติกรรมก้าวร้าว อารมณ์รุนแรง และมีอารมณ์ทางเพศสูงกว่าปกติ”

การป้องกัน

การป้องกันที่สามารถทำได้คือ ควบคุมน้ำหนักของเด็กให้เป็นไปตามเกณฑ์พ่อแม่ควรช่วยดูแลให้ลูกกินอาหารหลากหลายครบคุณค่าทางโภชนาการทั้ง 5 หมู่ และหมั่นสังเกตอาการที่บ่งชี้ถึงการเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย ถ้าพบอาการดังกล่าวควรพามาปรึกษากุมารแพทย์ด้านต่อมไร้ท่อ

การวินิจฉัย

แพทย์จะทำการตรวจหาสาเหตุไปตามขั้นตอนและตามความผิดปกติของเด็กตามรายบุคคล เช่น

1. ตรวจร่างกายทั้งในเด็กหญิงและเด็กชายเพื่อประเมินภาวะการเป็นหนุ่มสาว
2. เอกซเรย์กระดูกเพื่อตรวจดูอายุกระดูก
3. การสืบค้นเพิ่มเติมในบางราย เช่น อัลตราซาวน์ช่องท้องเพื่อวัดขนาดมดลูกและรังไข่, เจาะเลือดเพื่อวัดระดับฮอร์โมน, MRI สมองเพื่อหาความผิดปกติ