โรคกระดูกพรุน คืออะไร?

แพทย์หญิงกัลยรัตน์ โอภาสวานิช
สูตินรีแพทย์

โรคกระดูกพรุน คืออะไร?

เป็นโรคที่ทำให้มวลกระดูกลดลงร่วมกับมีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างภายในของกระดูก ทำให้กระดูกมีลักษณะเปราะบางและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดกระดูกหักซึ่งส่งผลต่อให้คุณภาพชีวิตแย่ลง แม้ว่าจะได้รับการรักษาแล้ว แต่ส่วนหนึ่งก็ยังไม่สามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เหมือนดังเดิม อีกทั้งยังสามารถหักซ้ำ และมีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆตามมาได้

โรคกระดูกพรุนสามารถตรวจได้ด้วยการวัดค่าความหนาแน่นของกระดูก กระดูกที่มีค่าความหนาแน่นหรือมวลกระดูกน้อยจะมีลักษณะเปราะบาง และมีโอกาสเสี่ยงที่จะเกิดกระดูกหักง่าย

สำหรับเพศหญิงวัยหมดประจำเดือนความหนาแน่นของกระดูกจะลดลงอย่างรวดเร็ว ร่างกายมีระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ส่งผลให้สูญเสียมวลกระดูกไปอย่างรวดเร็ว

อาการของโรคกระดูกพรุน

โรคกระดูกพรุนมักไม่แสดงอาการ มักพบอาการเมื่อกระดูกหักแล้ว โดยบริเวณที่พบกระดูกหักได้บ่อยจากโรคกระดูกพรุน ได้แก่ กระดูกข้อสะโพก ข้อมือ หลัง ต้นแขน ข้อเท้า

ปัจจัยเสี่ยงโรคกระดูกพรุน แบ่งออกเป็น 2 ประเภท

1.ปัจจัยเสี่ยงที่ปรับเปลี่ยนไม่ได้
หญิง
หญิง 65 ปีขึ้นไป ชาย 70 ปีขึ้นไป
มีประวัติครอบครัวเป็นโรคกระดูกพรุน
มีประวัติกระดูกหักที่เกิดจากอุบัติเหตุเพียงเล็กน้อย
ผู้หญิงที่หมดประจำเดือนเร็วก่อนวัยอันควร (ก่อนอายุ 45 ปี)

2.ปัจจัยเสี่ยงที่ปรับเปลี่ยนได้
ผอม โครงร่างเล็ก
สูบบุหรี่
ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์หรือกาเฟอีนเป็นประจำ
ขาดสารอาหารที่มีแคลเซียมสูง เช่น นม
ขาดการออกกำลังกายเป็นประจำ
มีโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
ได้รับยาบางชนิดเป็นเวลานาน เช่น สเตียรอยด์
ผู้ชายที่มีระดับฮอร์โมนเทสทอสเตอโรนต่ำ

ควรเริ่มตรวจมวลกระดูกเมื่อใด ?

แนะนำให้เริ่มคัดกรองในผู้หญิงอายุ ตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป หรือในผู้ชายที่มีอายุตั้งแต่ 70 ปีขึ้นไป แต่ถ้ามีปัจจัยเสี่ยง เช่น มีประวัติกระดูกหัก หรือรับประทานยาเช่น สเตียรอยด์ เป็นประจำ หรือพ่อแม่มีประวัติกระดูกข้อสะโพกหักจากโรคกระดูกพรุนมาก่อน ก็แนะนำ ให้ตรวจวัดมวลกระดูกเพื่อวินิจฉัยก่อนได้

คำแนะนำจากคุณหมอ

• ผู้ที่มีความเสี่ยงโรคกระดูกพรุนทุกรายควรได้รับการตรวจคัดกรองด้วยการวัดค่าความหนาแน่นของกระดูกร่วมกับการตรวจเลือดประเมินระดับแคลเซียม วิตามินดี และค่าการทำงานของตับและไตอย่างสม่ำเสมอ
• ควรรับประทานแคลเซียมและวิตามินดีเสริม ร่วมกับการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสม
• แต่อย่างไรก้ตามวิธีป้องกันที่ดีที่สุดคือการรักษาโรคกระดูกพรุนเพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดกระดูกหัก จากโรคกระดูกพรุน